Emzirme, zeka ve dilsel gelişim
Dr. Ali Sak
10 mayıs 2008
Kanadalı bilim adamları tarafından 6,5 yıl süren ve yaklaşık 14 bin çocuktan elde edilen kapsamlı bir bilimsel çalışmada emzirmenin çocuklarda boy, adipozite (aşırı kilo), tansiyon, kariyes, alerji, astım, zeka ve bilişsel (kognıtıf, zihinsel) gelişim üzerindeki etkileri araştırılmış. Araştırma dizaynına göre 7108 çocuğun en az 3 ay boyunca sadece emzirilerek beslenmesine dikkat edilmiş. Buna karşılık 6781 çocuk ise normal uygulamaya tabii tutulmuş ve 6,5 yaşına geldiklerinde gereken testler uygulanmıştır. Elde edilen verilere göre en az 3 ay emzirme süresi çocuğun boyu, adipozite, yüksek tansiyon, kariyes, alerji ve astım vakalarında, daha önceki çalışmalara kıyasla, olumlu bir etkileşim istatistiksel olarak kanıtlanamamıştır.
Emzirme çocuğu daha zeki yapıyor
Buna karşılık emzirmenin çocukları daha zeki yaptığına dair güçlü kanıtlar dikkat çekmekte. Yapılan zeka testlerinde ve diğer bilişsel gelişmelerde (örneğin düşünme, öğrenme ve hafızaya alma) emzirilen çocukların çok daha iyi sonuçlar elde ettikleri kanıtlanmıştır. Elde edilen verilere göre sadece emzirilerek beslenen çocuklar diğer gruba göre ortalama artı 7,5 puan dilsel zeka (verbal intelligence), +2.9 puan dilsel kaynaklı olmayan zeka (nonverbal intelligence) ve +5.9 puan genel zeka ve diğer bilişsel gelişmelerde elde etmişlerdir. Ayrıca öğretmenlerden edinilen bilgilere göre emzirilen grupdaki çocuklar okulda hem okumada, hem de yazılıda çok daha başarılı oldukları kanıtlanmıştır.
Emzirmenin zeka ve bilişsel gelişim üzerindeki etkisinin nedeni tam olarak bilinmemesine rağmen bir takım nedenler öne sürülmektedir. Anne sütünün içerisindeki bazı besin maddeleri üretilmiş (formel) besin ürünlerinde yoktur. Örneğin bunlardan bir kaçı beyin gelişimi için önemli olan omega-3 ve DHA amino asidlerdir. Ayrıca daha önceki araştırmalarda anne sütünün içerdiği antikorlar nedeniyle çocuğu ilk aylarda enfeksiyon hastalıklarına, örneğin çok sık görülen kulak iltihaplanmasına, karşı koruduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır.
Emzirme çocuk ile anne arasındaki bağı güçlendirir
Beyin gelişiminde önemli olan maddelerin yanı sıra çok daha önemli bir olguyu unutmamak gerekiyor. Emzirmek çocuk ile annenin arasındaki iletişimi olumlu yönde etkilemektedir. Psikolojik ve bedensel bazda etkileşim sonucu anne-çocuk ilişkisi ve iletişimi çok daha olumlu gelişmekte. Bu olumlu etkileşim sonucu çocuğun hissetmiş olduğu güven hissi, beyinsel gelişimi ve bununla beraber dilsel ve düşünsel zekası da gelişmektedir. Deyim yerindeyse ‚çocuklar dilsel yeteneklerini ve anadillerini annelerinden emerek öğrenmekteler’.
Emzirme annenin de sağlığını olumlu etkiliyor
Emzirme esnasında olumlu yönde etkilenen sadece çocuk değil, anne de bu etkileşimden olumlu payını almaktadır. Örneğin emziren anneler kendini daha huzurlu hissetmekte, daha çok kalori yakmakta, doğum sonrası rahmin ve kiloların daha kısa sürede normal şeklini alması gözlemlenmektedir. Ayrıca emziren annelerde meme, rahim ve yumurtalık kanser riskinin önemli ölçüde düşük olması emzirmenin getirdiği olumlu etkileşiminin sonuçlarından anne nezdindeki bir kaç örneğidir.
Çocuğunuzu ilk 12 ay süresince emzirin
Yukarıda saydığımız nedenlerden dolayı uzmanların tavsiyesine göre annelerimiz çocuklarını ilk üç aylarda mutlaka, daha uygun olanı ilk 12 ay süresince emzirmeleridir. Ilk aylarda emzirmeyle başlayan bu olumlu anne-çocuk etkileşiminin ileriki yıllarda da (ilk 6-7 yıl) sürdürülmesi hem çocuğun zihinsel gelişimini pekiştirmek, hem de onun bilişsel ve duygusal zekasını geliştirmek açısından çok önemlidir.
